Nga Jehona Hyseni
Filip Shiroka u lind në Shkodër, më 3 gusht të vitit 1859. Mësimet fillestare i mori në shkollën françeskane të Shkodrës.
Njëri nga mësuesit e tij ishte poeti i mirënjohur arbëresh, Leonardo De Martino, ndikimi i të cilit ndjehet jo vetëm në vargjet e Shirokës por edhe të Mjedës e të Fishtës. Poema e parë e botuar ishte “All’Albania all’armi, all’armi!”, një poezi me theks luftarak kombëtar kushtuar mbrojtjes së Ulqinit, në kohën kur Fuqitë e Mëdha, pasi dështuan t’i jepnin Malit të Zi, Hotin e Grudën, vendosën t’ia kompensojnë me Ulqinin e Tivarin.
Poezia kishte karakter mobilizues. Ai e shkroi në gjuhën italiane dhe e botoi në Obsservatore Cattolico të Milanos më 1878, në kohën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Ashtu sikur edhe miku i tij nga Shkodra, Pashko Vasa, shkoi në Itali për të ndjekur studimet e larta. Si shumë intelektualë shqiptarë të shekullit XIX, Filip Shiroka e kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij jashtë Shqipërisë.
Më 1881, pas shtypjes së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ai u vendos në Egjipt dhe Liban ku punoi si inxhinier në konstruksionin e hekurudhave. Aty kaloi pjesën më të madhe të jetës, u lidh me lëvizjen e emigrantëve shqiptarë dhe filloi të shkruante vjersha.
Disa vjet punoi në Bejrut të Libanit, me përkrahjen e Pashko Vasës. Me Çajupin e lidhte një miqësi e ngushtë. Vjershat e tij, të shkruara në vitet 1896-1903 u botuan në gazetat shqiptare të kohës, kryesisht në “Albania” të drejtuar nga Faik Konica.
Ato u përmblodhën më vonë nga historiani i njohur Dom Ndoc Nikaj, dhe u botuan në vëllimin me titullin “Zani i zemrës”, Tiranë 1933.
Shiroka, i cili po ashtu përdori pseudonimet Gegë Postriba dhe Ulqinaku, është autor i së paku 60 poemave, tri tregimeve të shkurta, artikujve dhe disa përkthimeve, veçanërisht të veprave për liturgjinë katolike.
Pseudonimi i tij letrar ishte Geg Postriba, përkundër përzgjedhjes që kishte bërë Luigj Gurakuqi, i cili në poezitë e tij nënshkruante Lekë Gruda.
Tema në veprën e poetit Filip Shiroka ishte ajo e atdhedashurisë, krenarisë kombëtare për të kaluarën dhe shpirtin liridashës të shqiptarëve.
Në poezitë “Burri”, “Gjergj Kastrioti”, “Shypnia”, Shiroka bëri thirrje hapur për çlirimin e Shqipërisë nga Perandoria Osmane.
Në poezitë e tij më të mira, që i kushtohen mallit për atdhe, Shiroka mediton mbi fatin e tij dhe atë të atdheut. Melankolia dhe humori i hollë i përshtaten tepër Shirokës, që me vjershat e këtij lloji sjell një notë vetjake në poezinë tonë të Rilindjes. Poezitë më të njohura janë “Shko dallëndyshe” dhe “Dallëndyshe eja”.
Vdiq në Bejrut të Libanit më 1935 me mall e dashuri për atdheun, me dëshirën qe të varroset në Varrezat e Rrmajit, ku kishte varrin e prindërve.
Filip Shiroka ishte poet me ndjenja të holla, një krijues lirik i lindur e krejt i natyrshëm, një mjeshtër i gjuhës, i shprehjeve të ëmbla dhe të pastra si kristali, e për këtë ai zë një vend të nderuar në historinë e letërsisë shqipe.
Nga Shiroka, një poet i periudhës së vonë të romantizmit, kanë ardhur 18 sonete, shumica e tyre botuar në gazetën “Albania” të Konicës.
Faik Konica ka mendimin se “sonetet e tingëllueshme” të Filip Shirokës ia vlejnë të përmblidhen në një vëllim më vete.
Dhe pse Konica shpreh një konsideratë të tillë dhe këtë e thotë gati njëzet vjet, pasi ishte shkëputur nga gazeta e tij “Albania”, Shiroka prapë për gjykimin e sotëm të studiuesve mbetet një poet modest.
Vdiq në vitin 1935 në Bejrut të Libanit. Eshtrat e Filip Shirokes, u sollën nga Libani në atdhe nga Qeveria komuniste e Shqipërisë dhe u rivarrosën në qytetin e Shkodrës, rreth një çerek shekulli pas vdekjes së poetit.
Në ceremoni të varrimit të eshtrave morën pjesë dhjetëra mijëra qytetarë shkodranë dhe admirues të poetit.
