Nëse ndonjë gjë përcakton Orkestrën Simfonike Presidenciale të Ankarasë, është kronologjia e saj e mundimshme e ndërtimit. Ndërtesa e sallës së koncerteve të kryeqytetit turk ka zgjatur mbi tri dekada, dhe ka kaluar përmes pesë presidentëve, dhjetë kryeministrave dhe njëzet ministrave të kulturës.
Ishte në vitin 1992 kur firma arkitekturore vendase Uygur Mimarlık fitoi thirrjen e hapur kombëtare për të hartuar sallën e vetme presidenciale të muzikës në vend.
“Ende mbaj mend copat e prera me dorë për modelin dhe vizatimin e skicave me një busullë”, thotë bashkëthemeluesi i firmës Semra Uygur për Metropolis.
Ajo themeloi firmën me burrin e saj Ozcan disa vjet para se të fitonte konkursin kombëtar nga dyzet e pesë propozimet e paraqitura.
Që atëherë, trazirat kanë lënë në hije perspektivat kulturore të vendit. Një recesion në fund të viteve 1990 u pasua nga marrja e pushtetit nga Partia për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) më 2002, e udhëhequr nga themeluesi i partisë Recep Tayyip Erdoğan, i cili që atëherë ka grumbulluar kontroll dhe ndikim burokratik.
Përpjekjet për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian të braktisur, peizazhi shoqëror që nga atëherë është banuar nga kufizimet në fjalën e lirë, protestat mbarëkombëtare të Parkut Gezi më 2013, dhe përpjekja brutale e dështuar e grushtit të shtetit 2016.
Pas hapjes së tokës në 14 hektarë tokë, më 1997 ndërtimi i sallës së muzikës hasi në ndalesa të shumta gjatë rrugës, për shkak të shkurtimeve të buxhetit dhe ndryshimit të përparësive midis qeverive të ndryshme. Një nisje tre vjet më parë më në fund dha përfundimin e asaj që tani është një kompleks 673 250 metra katrorë, i cili pasqyron qëndrueshmërinë e tij përmes një dizajni të ardhshëm.
I përbërë nga ndërtesa të lakuara dhe me tehe të mprehta, kompleksi është fundosur 42.5 metra nën nivelin e rrugës, duke krijuar një gjurmë të ngjashme me kraterin që jep një ndikim të botës tjetër. Sipas arkitektëve, vendimi ishte të shmangte ndërprerjen e pikëpamjeve të mauzoleut simbolik An Ankaratkabir të Ankarasë kushtuar themeluesit dhe presidentit të parë të Turqisë, Mustafa Kemal Atatürk.
“Ne jemi të ngazëllyer që ndodhemi në afërsi të memorialit dhe Kalasë së Ankarasë, dhe strategjia jonë e projektimit i jep përparësi pamjeve të të dy monumenteve,” thotë Semra Uygur.
Një holl prej xhami dhe mermeri në formë piramide lidh dy vende koncertale sferike të ndërtuara me një kallëp. Kjo ndërtesë madhështore strehon deri në 2 000 mysafirë, ndërsa një sallë më e vogël 8 000 metra katror mban 500 vende.
Përvoja e mysafirëve është një nxitje e qartë në vizionin e arkitektëve i cili shmang një çati ose fasadë të veçantë për të përcjellë një strukturë skulpturore të përbërë nga forma në dukje të pavarura.
“Ne synuam një panoramë që është ndryshe nga secili kënd”, tregon Canzcan Uygur.
Sot, modeli i firmës është një deklaratë e paqëllimshme mbi një estetikë futuriste, e cila në këtë rast, shikon prapa në kohën e konceptualizmit nga e ardhmja që ata kishin ndërmend të përcillnin. Përveç theksimit të mitit për një të ardhme një hap përpara, mendoni makinat fluturuese dhe shërbëtoret, robot-projekti qëndron si një përfaqësim vizual i teknologjive në zhvillim në arkitekturë dhe dizajn.
