Stuhia diellore më e fortë në histori ishte më e madhe se sa mendonim

15 Prill, 2024

1 minute read

Në fillim të shtatorit 1859, atmosfera e Tokës u godit nga një shpërthim masiv diellor dhe nxjerrje masive koronale. Stuhia shkatërroi rrjetet telegrafike në Shtetet e Bashkuara, disa punonjës të telegrafit u goditën nga rryma dhe aurora borealis ishte e dukshme deri në Amerikën Qendrore.

Nëse një gjë e tillë do të ndodhte sot, do të kishte pasoja katastrofike në aspektin praktik, sepse stuhia do të çaktivizonte satelitët, sistemet e komunikimit dhe rrjetet elektrike.

Një ngjarje shumë e rrallë

Pjesa më e madhe e asaj që ne dimë për Ngjarja Carrington vjen nga përshkrimet e astronomëve të kohës, si anglezi Richard Carrington, ose imazhe magnetike nga një observator në Indi. Megjithatë, asnjë nga këto raporte nuk përmbante informacion të detajuar që mund të tregonte intensitetin e saktë magnetik të stuhisë, kështu që deri më tani ka qenë e vështirë të përcaktohet me saktësi intensiteti i ngjarjes dhe të krahasohet me ato të historisë moderne.

Kështu Ciaran Began i Shërbimit Gjeologjik Britanik dhe kolegët e tij digjitalizuan imazhet e fushës magnetike të Tokës gjatë Ngjarjes Carrington të marra nga dy observatorë në Londër, Kew dhe Greenwich. Intensiteti dhe shpejtësia e ndryshimit të fushës magnetike gjatë stuhisë tregoi se ishte një stuhi që ndodh të paktën një herë në 100 ose edhe një herë në 1000 vjet.

“Shkalla e ndryshimit të intensitetit të fushës magnetike ishte të paktën 500 nanotesla në minutë, e cila është mjaft në përputhje me atë që sugjeronin letrat origjinale të 1861. “Kjo dëshmon se Stuhia Carrington ishte një ngjarje ekstreme,” tha Began. “Kjo do të thotë, ishte një stuhi diellore dy herë më e fortë se sa pritej për një stuhi që ndodh një herë në njëqind vjet, që është rreth 350 nanotesla,” shtoi ai.

Hulumtimi me të dhëna konkrete

Shkencëtarët gjetën gjithashtu lexime nga një stuhi tjetër gjeomagnetike, e cila ndodhi disa ditë para ngjarjes së Carrington, mund të ketë kontribuar në natyrën ekstreme të kësaj të fundit. Gjegjësisht, stuhia e mëparshme mund të ketë marrë një pjesë të erës diellore (plazma e protoneve dhe elektroneve), pas së cilës nxjerrja e radhës e masës koronale kishte një “rrugë më të pastër” drejt Tokës.

“Kjo konfirmon se ishte një ngjarje vërtet ekstreme. Dikur dëgjonim se ngjarja e Carrington-it ndodhte një herë në njëqind vjet, por kjo ishte e gjitha thashetheme. Kështu që është mirë të kemi kërkime me të dhëna konkrete që e konfirmojnë atë”, thotë astrofizikani Ravindra Desai nga Universiteti i Warwick në MB.